حمله خواب یا نارکولپسی یکی از نادرترین و شاید در نگاه اول جالب‌ترین بیماری‌هاست. این بیماران در جریان عادی زندگی و یا همین‌طور که با شما صحبت می‌کنند یا به کارهایشان می‌رسند، ناگهان خوابشان می‌برد. تعداد کسانی که درگیر حمله خواب یا نارکولپسی هستند چندان زیاد نیست ولی این بیماری تأثیرات بسیاری روی زندگی بیمار می‌گذارد.

بسیاری از کسانی که چیزی راجع به حمله خواب نمی‌دانند این رفتار را بی‌احترامی به خود تلقی می‌کنند. گاهی اوقات حتی ممکن است وضع از این بدتر باشد و حمله خواب در یک جلسه رسمی یا هر موقعیت حساس دیگری روی دهد. برای جلوگیری از اتفاقات ناگواری که می‌تواند به دنبال حمله خواب اتفاق بیافتد، اگر نشانه‌های آن را در خود یا هریک از اطرافیان می‌بینید برای درمان از روانشناس متخصص کمک بگیرید.

منبع: حمله خواب | علت ، علائم و درمان نارکولپسی

حمله خواب چیست؟

 حمله خواب در ساعات بیداری به نام نارکولپسی یا حمله خواب شناخته می‌شود. این حمله در دسته اختلالات قرار دارد و به منظور میل ناگهانی و مقاومت ناپذیر به خواب است. افراد مبتلا به حمله خواب در پی هیجان های شدید دچار گرفتگی ماهیچه های بدن می‌شوند. حتی عده ای از این افراد به فلج خواب نیز مبتلا هستند. شیوع این بیماری قبل از پنج سالگی و بعد از 40 سالگی نیز مشاهده شده است. این افراد علائمی مانند فلج خواب، توهم پیشاخواب، توهم پیشابیداری و خواب آلودگی بیش از اندازه در طول روز دارد. در این مقاله سعی کرده ایم راجع به علائم، دلایل و درمان حمله خواب توضیح داده ایم.

انواع حمله خواب

حمله خواب به دو نوع وجود دارد. بر اساس طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب، این نوع حمله به دو نوع تقسیم می‌شود. که در ادامه راجع به آن توضیح داده ایم.

???? حمله خواب نوع 1

حمله خواب نوع اول شایع ترین نارکولپسی است. که با بی اختیاری عضلات همراه می‌باشد. نوع یک با خواب آلودگی و هذیان نیز همراه است. در این حالت فرد فاقد نوعی انتقال دهنده عصبی به نام هیپوکرتین است.

???? حمله خواب نوع 2

حمله خواب نوع دو با خواب آلودگی شدید در طول روز همراه است. اما در این شرایط فرد احساس ضعف ندارد. زمانی این حمله رخ می‌دهد که در اثر فعالیت توده یا ضربه فیزیکی شدید، هیپوتالاموس دچار آسیب شده است.

علائم و نشانه های حمله عصبی خواب یا نارکولپسی

حمله خواب یا نارکولپسی یکی از انواع اختلالات خواب است. حملات خواب باعث می‌شوند بیمار در طول روز و در هر موقعیتی ناگهان کنترلش را از دست بدهد و برای مدتی به خواب برود. جالب است بدانید که بیمار هیچ کنترلی روی این حملات ندارد. هر زمانی که حملات شروع می‌شوند، ناچار به خوابیدن هست. اگرچه نارکولپسی اختلال چندان شایعی نیست اما پیامدهای منفی آن توجه به این بیماری را بسیار پراهمیت می‌کند. ازجمله نشانه‌های حمله خواب می‌توان به این موارد اشاره کرد:

???? بی‌نظمی در خواب

اولین نشانه برای حمله خواب این است که بیمار در طول روز احساس خستگی می‌کند. گاهی اوقات هم شب‌ها احساس خستگی و خواب‌آلودگی وجود ندارد. درواقع به دلیل خواب‌های کوتاه‌مدت در طول روز بدن شب‌ها خسته نیست. اما بی‌خوابی یا احساس خواب‌آلودگی اختلال شایعی است که به هزاران دلیل دیگر هم اتفاق می‌افتد. درنتیجه اگر با این مشکل مواجه شده‌اید پیش از قضاوت راجع به بیماری خود با مشاور صحبت کنید.

???? ضعف عضلات یا کاتاپلکسی

کاتاپلکسی حالتی از حمله خواب است که ماهیچه‌ها قوام و توانایی خود را از دست می‌دهند. درواقع ماهیچه‌ها و عضلات بدن شل می‌شوند. این حالت از مقدماتی است که برای ورود به خواب لازم است. کاتاپلکسی معمولاً به دنبال یک حالت هیجانی متوسط تا شدید مثل عصبانیت، ناراحتی یا خوشحالی بروز پیدا می‌کند.

???? توهم‌های بینایی و شنوایی

بیماران درگیر با حمله خواب معمولاً در زمان خواب‌آلودگی یا حتی بیداری ممکن است دچار توهم شوند. در بیشتر اوقات این توهم‌ها به‌صورت بینایی یا شنوایی هستند، اما ممکن است در حالت‌های دیگری مثل لامسه نیز اتفاق بیافتند.

???? فلج خواب

فلج خواب حالتی از حمله خواب است که به آن بختک هم می‌گویند. در این حالت کمی قبل از به خواب رفتن یا بعد از بیدار شدن بیمار احساس می‌کند که بدنش به‌طور کامل فلج شده و نمی‌تواند هیچ قسمتی از بدن خود را تکان دهد یا حتی صحبت کند. فلج خواب اختلالی است که می‌تواند بدون حملات خواب هم اتفاق بیافتد؛ به همین خاطر اگر تنها دچار همین نشانه هستید بهتر است راجع به آن با یک متخصص صحبت کنید.

عوارض و پیامدهای حمله خواب یا نارکولپسی

اینکه یک نفر در طول روز و زمانی که دارد کارهای روزمره را انجام می‌دهد ناگهان خوابش ببرد می‌تواند موضوع بسیار نگران‌کننده‌ای باشد. این اتفاق ممکن است در هر زمانی و در حین انجام هر کاری برای شما پیش بیاید. به همین خاطر احتمالاً زندگی عادیتان با مشکلات بسیاری مواجه می‌شود.

حمله خواب باعث می‌شود بیمار در طول روز دائما نگران این باشد که نکند خوابش ببرد و اتفاق بدی بیفتد. به همین خاطر به‌تدریج ترس و اضطراب و همین‌طور محدود کردن کارهای روزانه رخ می‌دهد. برای مثال بیمار از ترس حمله خواب دیگر رانندگی نمی‌کند.

در جلسه‌های مهم شرکت نمی‌کند؛ سعی می‌کند همیشه کسی را همراه خود داشته باشد که اگر خوابش برد از او مراقبت کنند. این شرایط به‌تدریج سلامت روان وی را هم تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. به همین خاطر است که احتمال بروز بیماری‌هایی مثل اضطراب و نشانه های افسردگی در این افراد بیش از دیگران است.

علت و دلایل حمله خواب (نارکولپسی ) چیست؟

دلایل بروز نارکولپسی هنوز به‌درستی مشخص نشده است. تحقیقات نشان می‌دهد مغز بیماران مبتلا به حمله خواب دچار کمبود سلول‌هایی است که اورکسین یا هیپوکرتین را ترشح می‌کنند. هیپوکرتین ماده شیمیایی است که به شما در حفظ حالت هشیاری و بیداری کمک می‌کند. به همین خاطر طبیعی است که با کم شدن آن توانایی بیمار برای حفظ بیداری هم دچار مشکل می‌شود.

تشخیص اختلال حمله خواب یا نارکولپسی

بعضی از نشانه‌های حمله خواب مثل بی‌خوابی‌های شبانه، توهم‌ها و یا فلج خواب در اختلالات دیگری هم دیده می‌شود. به همین خاطر برای تشخیص قطعی اختلال خواب باید حتماً از یک متخصص کمک بگیرید. متخصصین با کمک گرفتن از روش‌های زیر راجع به بیماری شما نظر می‌دهند.

???? آزمون چندگانه خواب نهفته

این آزمون مدت‌زمانی که برای به خواب رفتن در طول روز نیاز دارید را اندازه‌گیری می‌کند. همان‌طور که گفته شد بیماران مبتلا به حمله خواب به‌صورت ناگهانی و بدون کنترل ارادی به خواب می‌روند.

???? آزمون چندگانه خواب یا پلی‌سومنوگرافی

این آزمون با استفاده از ابزارهای خاصی در طول خواب شبانه شما برای حمله خواب انجام می‌شود. دستگاه‌هایی به بدن وصل شده و ضربان قلب، فعالیت مغز، حرکت چشم‌ها و همین‌طور حالت عضلات را بررسی می‌کنند.

درمان حمله خواب یا نارکولپسی

متأسفانه حمله خواب هرگز به‌خودی‌خود بهتر نمی‌شود. با توجه به پیامدهای منفی بسیاری که این بیماری می‌تواند همراه خود داشته باشد بهتر است برای درمان آن از یک متخصص کمک بگیرید. تا امروز روش درمانی مشخصی که بتواند به‌طور کامل این بیماری را درمان کند پیدا نشده است. درمان‌های حمله خواب معمولاً بیشتر به این موضوع توجه می‌کنند که به شکلی شدت و تعداد حمله‌ها را کاهش دهند. تحقیقات نشان‌دهنده این است که تا حد زیادی در این مسیر موفق بوده‌اند. بعضی از این روش‌ها به شرح زیر است. 

⭕ دارو درمانی

همان‌طور که گفتیم داروی مشخصی برای درمان حملات خواب وجود ندارد؛ اما متخصصان از بعضی داروها به‌خصوص محرک‌ها برای درمان این بیماری استفاده می‌کنند. محرک‌ها را می‌توان اولین و اصلی‌ترین اقدام درمانی برای مبارزه با حمله خواب دانست. داروی مودافینیل یا پروویجیل یکی از معروف‌ترین این داروها است. محرک‌ها با افزایش سطح انرژی بیمار در طول روز از احساساتی مثل خواب‌آلودگی جلوگیری خواهند کرد.

ضدافسردگی‌هایی مانند فلووکسامین یا فلوکستین می‌توانند تا حد زیادی تأثیرات حمله خواب روی عضلات بدن مثل کاتاپلکسی یا فلج خواب را کنترل کنند.

⭕ مشاوره برای تغییر سبک زندگی

بیماران مبتلا به حمله خواب باید با این واقعیت روبه‌رو شوند که درگیر یک بیماری مزمن شده‌اند. پذیرش این واقعیت و تلاش برای تغییر سبک زندگی به آن‌ها کمک می‌کند. یکی از اقدامات اصلی مشاورین کمک به مراجع برای تطبیق و ایجاد تغییرات لازم در سبک زندگی و مقابله با افکار منفی و غم ناشی از بیماری است. ازجمله تغییراتی که می‌تواند در زندگی این بیماران مفید باشد عبارتند از

???? ساعت خواب‌وبیداری منظمی داشته باشید.

???? بیشتر از مواد غذایی تازه و سالم استفاده کنید و مصرف کافئین را به حداقل برسانید.

????سعی کنید در هر جمعی که هستید حداقل یک نفر را در جریان شرایط خود قرار دهید.

???? از رفتارهایی مثل رانندگی یا کار کردن با وسایل برنده در زمان‌هایی که تنها هستید خودداری کنید.

???? ورزش کردن را در برنامه روزانه خود قرار دهید.

????سعی کنید کارهایتان را به دسته‌های کوچک‌تر تقسیم کنید.

???? تمرینات ذهن آگاهی و مدیتیشن را جدی بگیرید.

???? مهارت‌هایی برای کنترل هیجانات و مدیریت احساساتتان آموزش ببینید.

⭕ روان‌ درمانی

اختلال حمله خواب برای بیمار و همین‌طور اطرافیان او بسیار سخت خواهد بود. به همین خاطر است که احتمال بروز بیماری‌های روحی در این افراد بیش از دیگران است. یکی از بخش‌های مهم درمان این است که به بیمار و خانواده او کمک شود تا با این شرایط کنار بیایند و از خطر بیماری‌هایی مثل اضطراب و افسردگی دور باشند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، حمله خواب به نوعی اختلال عصبی در دسته اختلالات خواب است. این اختلال به دو نوع 1 و 2 طبقه بندی می‌شود و برای هر کدام درمان مخصوص بر اساس تشخیص روانشناس و متخصص انتخاب می‌شود. برای رهایی از این اختلال حتما از روانشناس کمک بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت حضوری و تلفنی به مراجعان خدمات ارائه می‎دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره درج‌شده تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه حمله خواب مربوط به آن می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول